Programma
Kinderopvang, onderwijs, jeugd: veilig en gelukkig opgroeien in onze stad
Elk kind en elke jongere moet op een veilige en gelukkige manier kunnen opgroeien in onze stad. Gent moet een stad zijn waar ze naar hartenlust kunnen samenkomen, spelen en leren.
VOOR GENT wil kinderopvang, kleuteronderwijs, lager onderwijs, middelbaar en hoger onderwijs van de beste kwaliteit, met plaats én gelijke kansen voor elk kind om zich te ontplooien, van wieg tot volwassenheid. Die gelijke kansen garanderen het welzijn en de vrijheid van elke jongere, en onze collectieve welvaart.
Ieder kind verdient een goede start in het leven, ongeacht waar zijn wieg staat. Tijdens de eerste duizend dagen van ons leven wordt de basis gelegd voor onze sociale ontwikkeling, taalvaardigheid, slaagkansen binnen het onderwijs, succes op de arbeidsmarkt en nog veel meer. Elke euro die we investeren in de eerste levensjaren van een kind, levert later 4,4 euro op omdat we die niét moeten uitgeven aan extra (herstel)zorg.
Goeie kinderopvang heeft een zeer positieve invloed op de ontwikkeling van kinderen. Een kinderopvang waar onze allerjongsten zich veilig kunnen ontwikkelen, in een warme omgeving en binnen een sterk pedagogisch kader, is toegankelijk en betaalbaar voor elk gezin. Ouders worden maximaal betrokken. Met 53,4 opvangplaatsen per 100 kinderen doen we het goed in Gent, maar het kan nog beter. Ook de personeelsbezetting in de stedelijke kinderopvang moet beter om kwaliteit en stabiliteit in élke opvanglocatie te garanderen.
VOOR GENT staat voor kwaliteitsvol onderwijs en zet vol in op gelijke onderwijskansen voor elk kind. Een goede kennis van het Nederlands is hierbij essentieel. We bieden dan ook extra ondersteuning aan kinderen met een taalachterstand. VOOR GENT wil er voor zorgen dat geen enkel kind met honger op school zit, een plek vindt om goed te kunnen studeren en de nodige vaardigheden leert. Vandaag zijn meer dan 10.000 leerlingen nog te vaak onwettig afwezig en dat aantal stijgt zeer snel in onze stad. Ongeveer 17% van onze leerlingen verlaat de schoolbanken zonder diploma, 11% van de schoolfacturen blijft onbetaald. Dat is onaanvaardbaar.
We gaan voor sterke netwerken rond het gezin, met de school als centrale plek waar welzijns- en andere actoren samenkomen. Zorg op school maakt voor ons deel uit van een sterk lokaal sociaal beleid. Er wordt op dat vlak veel verwacht van leerkrachten. Daarom moeten we hen ondersteunen in hoe ze omgaan met de uitdagingen.
Gent is ook een studentenstad. Vele duizenden jongeren komen er kennis opdoen; tegelijk gaan ze er uit en smeden ze vriendschappen voor het leven. Gent zou Gent niet zijn zonder zijn studenten. Ze ‘blijven plakken’ na hun studies, vinden er werk en zijn dé motor van ontwikkeling en innovatie. Dat moeten we koesteren.
In hun vrije tijd bouwen jongeren hun netwerken uit. Daarom is het Gentse vrijetijdsaanbod van onschatbare waarde.We ondersteunen het vrijwillig engagement van kinderen en jongeren zodat iedereen ruimte heeft om te experimenteren en een bijdrage te leveren aan de samenleving.
Tot slot: Gent moet een stad op maat van álle kinderen en jongeren zijn. We moeten naar hen luisteren, hen ondersteunen en mede-eigenaarschap geven van de publieke ruimte in onze stad. VOOR GENT zal ervoor zorgen dat de stem van kinderen en jongeren gehoord wordt. Jong geleerd is oud gedaan: als kind al mogen meepraten en meebeslissen zorgt voor betrokken en kritisch maar constructief denkende volwassenen.
1. Kinderopvang
- Kwaliteit en betrokkenheid: VOOR GENT zet in op een goede begeleider-kind-ratio. Dat wil zeggen: maximaal 7 kinderen per begeleider in de voorschoolse opvang, maximaal 14 kinderen per begeleider in de buitenschoolse opvang. De ouders worden betrokken bij de kinderopvang om wederzijds vertrouwen te laten groeien en drempels te verlagen.
- We onderzoeken hoe we niet-beroepsactieve ouders op vrijwillige basis een rol kunnen geven in opvang van hun kinderen- goed voor de kinderen én voor de ouders, die extra ervaring opdoen richting werk.
- Omkadering in de kinderopvang: Door ‘kindvrije uren’ te voorzien voor kindbegeleiders maken we ruimte voor vormingen, maar ook voor intervisie (leren van elkaar) en vervanging bij ziekte. We blijven ook investeren in pedagogische begeleiders die kindbegeleiders ondersteunen rond taalontwikkeling, zindelijkheid,… Verantwoordelijken en beleidsmedewerkers werken mee aan een sterk vormingsaanbod voor de begeleiders.
- Personeelsbezetting en diversiteit: VOOR GENT wil een personeelsbezetting in de kinderopvang die volledig en stabiel is. Dat doen we door in te zetten op begeleidingstrajecten voor werkzoekenden en niet-beroepsactieven, op zij-instroomtrajecten, Ook blijven we werken met tijdelijke medewerkers die al doende de nodige vaardigheden kunnen ontwikkelen.
- We zorgen er ook voor dat we (meer) medewerkers aantrekken met een migratieachtergrond, zodat het personeelsbestand beter ‘aansluit’ bij de leefwereld van de kinderen en de ouders.
- We zorgen er voor dat het personeel voldoende opleidingen kan volgen binnen de job en dat er kansen zijn om door te groeien.
- Uitbreiding van opvangplaatsen: VOOR GENT wil een opvangplaats voor élk kind. Er moeten voldoende plaatsen zijn waarvan de kostprijs aangepast is aan het inkomen van de ouder(s). In wijken waar het moeilijk is om nieuwe private opvanginitiatieven te vinden en waar de opvanggraad laag ligt, onderzoekt de Stad mogelijkheden om zelf kinderopvanglocaties te creëren of uit te breiden. De Stad neemt een actieve regierol op en stimuleert private kinderopvanginitiatieven via de zoektocht naar een geschikte plek, prefinanciering, subsidies en expertisedeling.
- Inclusieve kinderopvang: Kinderen met een beperking of medische problemen moeten dezelfde toegang hebben tot kwaliteitsvolle opvang. VOOR GENT zal daar meer op inzetten.
- Drempels naar kinderopvang wegwerken voor kwetsbare gezinnen: VOOR GENT stimuleert opvangplaatsen met een plussubsidie voor kinderen uit kwetsbare gezinnen. We werken samen met hulpverleningsnetwerken om te helpen kinderen naar de kinderopvang te leiden.
- Overgang naar kleuteronderwijs: ‘Campussen van het kind’ waarbij scholen, kinderopvang en buitenschoolse opvang zich op dezelfde site bevinden zijn de toekomst. We zorgen voor een ‘zachtere’ overgang van opvang naar onderwijs, waar zorg gecombineerd wordt met leren. We doen dit door een sterke samenwerking op te zetten tussen kinderopvang, kleuteronderwijs en buitenschoolse opvang.
2. Onderwijs
- Gratis maaltijden voor alle kinderen. Gratis, gezonde maaltijden op school zijn goed voor de gezondheid van elk kind. Bovendien zijn kinderen daardoor aandachtiger in de klas én krijgen de ouders lagere facturen. Door het aanbod aan álle kinderen te doen zorgt ‘samen eten’ voor verbinding; (kinderen van) ouders die niet elke dag een gezonde maaltijd kunnen betalen worden op die manier niet gestigmatiseerd. We voorzien dit voor alle kleuters vanaf 2026. Na een positieve evaluatie kan dat ook in lagere scholen.
- Met VOOR GENT voeren we een maximumfactuur in op de secundaire scholen in het stedelijk onderwijs. De eerste stap is het wegwerken van zoveel mogelijk kosten bv. door niet langer met invulboeken te werken. Stap twee is het bepalen van de maximumfactuur en waar de kosten boven de aanvaardbare limiet zitten, passen we bij.
- Kwalitatieve schoolgebouwen met genoeg ruimte en groene speelplaatsen: Heel wat schoolgebouwen zijn verouderd. Ze moeten toegankelijker worden voor leerlingen en ouders met beperkingen; de luchtkwaliteit moet goed zijn in elk lokaal; moderne onderwijsmethoden moeten overal mogelijk zijn; en de gebouwen moeten stelselmatig klimaatneutraal worden. Speelplaatsen moeten groener worden: toegankelijk voor alle leerlingen, uitdagend voor spelen en beleving, en goed voor het klimaat.
- Brede school en samenwerking met buurtactoren: Binnen de ‘'Brede School’ versterken we de samenwerking tussen kinderopvang en scholen enerzijds, en gezondheidscentra, welzijnsbureaus, buurtwerk, vrijetijdsaanbieders en activeringsactoren (organisaties die mensen aan werk helpen) anderzijds. Schoolgebouwen en speelplaatsen moeten maximaal open zijn voor jeugd-, sport- en socioculturele verenigingen en buurtinitiatieven.
- We ondersteunen en werken samen met partnerorganisaties voor studie- en huistaakbegeleiding.
- Een brugfiguur in elke school, zowel in het kleuter-, basis-, bijzonder als secundair onderwijs. Onze brugfiguren zijn de ‘verbindende schakel’ tussen school, gezin en professionele netwerken. Zij vervullen ook een belangrijke ondersteunende rol voor ouders die digitaal minder sterk zijn. We versterken hun expertise en aanwezigheid in zowel kleuter-, lagere als middelbare scholen. Zij helpen kinderarmoede en voortijdig schoolverlaten aanpakken. Ze ondersteunen ook het lerarenteam en stimuleren talentontwikkeling buiten de school.
- Aandacht voor mentaal welzijn: Steeds meer kinderen en jongeren zijn mentaal kwetsbaar. Het is essentieel om al op jonge leeftijd te investeren in weerbaarheid en sociale vaardigheden om toekomstige mentale problemen te voorkomen. We voorzien een vormingsaanbod voor leraren en ouders rond mentale weerbaarheid gericht op het voorkomen, vroegtijdig herkennen en aanpakken van mentale kwetsbaarheid van jongeren. De brugfiguur en leerlingenbegeleider komen sneller in beeld en leggen verbinding tussen klastitularis, thuiscontext en externe actoren. Bovendien zetten we in op peer support, waarbij leerlingen gevormd worden om ook elkaar te ondersteunen.
- We werken een actieplan uit rond schermafhankelijkheid (smartphonebeleid), anti- pesten (met omstaandertrainingen) en seksualiteit en seksuele opvoeding.
- Binnen het pedagogisch project van het Stedelijk Onderwijs besteden we extra aandacht aan burgerschap en de werking en het belang van de democratie.
- We werken verder aan een Gents spijbelplan.
- Taalvaardigheid en integratie van anderstalige leerlingen: We investeren verder in een sterke kennis van het Nederlands bij alle Gentse kinderen. De taalvaardigheid van anderstalige leerlingen wordt versterkt door middel van het integreren van taalcoaching bij ondersteuning in de klas. We zetten in op een lerarenkorps dat zich sterk voelt in het omgaan met (taal)diversiteit. Een positieve benadering van meertaligheid verhoogt de schoolprestaties en het welzijn.Het aanbod van gratis sociale tolken voor alle Gentse scholen wordt voortgezet.
- Menstruatiearmoede: 1 op de 8 meisjes heeft niet altijd voldoende geld om menstruatieproducten te kopen. Sommige meisjes spijbelen zelfs om die reden. We voorzien daarom gratis menstruatieproducten in elke school, discreet en toegankelijk. In de klas wordt (meer) educatieve aandacht besteed aan menstruatie.
- Meer studeerplekken, ook voor jongeren in het secundair onderwijs: Sommige jongeren hebben een rustige plek nodig om te studeren, in de examenperiodes én daarbuiten. We zoeken naar locaties dicht bij de leefomgeving van die jongeren.
- Duaal leren: Onderwijs stemmen we nog beter af op de arbeidsmarkt. De meest recente evoluties, kennis en ervaring over beroepen en technieken doen jongeren best op in de praktijk. We zetten duaal leren maximaal in. Zo kunnen leerlingen zien welke jobs er zijn; en kunnen bedrijven ontdekken welke talenten de leerlingen hebben voor toekomstige banen.
- Maatwerk: One-size-fits-all is niet de juiste aanpak in het onderwijs. We hebben aandacht voor kinderen met leer- en taalachterstand of zorgnoden, maar kinderen die beter presteren dan het gemiddelde verdienen eveneens bijzondere aandacht en onderwijs op hun maat.
- We blijven ook investeren in een sterk technisch en beroepsonderwijs. Bijzondere aandacht hierbij gaat naar technologie en creativiteit. We zetten STEAM-projecten (Science, Technology, Engineering, Art and Mathematics) op voor alle graden en onderwijstypes, waarbij kinderen en jongeren hun creativiteit de vrije loop kunnen laten met technologie.
3. Kinderen en jongeren
- We breiden het gratis openbaar vervoer uit van 6-14 jarigen naar 6-18 jarigen.
- We richten een kindercollege op. Lagereschoolkinderen krijgen de kans om deel te nemen aan een kindercollege: een groep die we begeleiden om hun stem te laten horen over thema’s die zij belangrijk vinden. Tijdens dit traject denken de kinderen na hoe ze de stad beter maken en doen ze uiteindelijk aanbevelingen aan het college van burgemeester en schepenen.
- Jeugdraad als volwaardige partner: We versterken de samenwerking met (en de inhoudelijke inbreng van) de stedelijke Jeugdraad. Daarnaast houden we ook sterk de vinger aan de pols bij jonge vrijwilligers en jeugdorganisaties.
- Stem op maat. Actie voeren, betogen, discussiëren, wijze ideeën spuien en uitvoeren: jongeren, de ‘digital natives’, popelen om hun stempel op de Stad te drukken. We zoeken, samen met hen, naar manieren om hun stem nog beter te horen, om het Gent van morgen vorm te geven.
- Stimuleren van initiatief door minder regels en eenvoudigere administratie: VOOR GENT onderzoekt hoe regelgeving eenvoudiger kan zodat kinderen en jongeren meer ruimte krijgen om te experimenteren. We werken met één helder reglement voor jongeren en jeugdorganisaties. We verlagen de administratieve lasten en geven ook feedback. We streven daarnaast naar een efficiënte samenwerking tussen stadsdiensten, bijvoorbeeld door gebruik te maken van een gezamenlijk digitaal loket.
- We zetten de preventieve aanpak verder door middel van de workshops rond mentaal welzijn gemaakt in cocreatie met jongeren en peer to peer support. We zetten de ondersteuning verder van initiatieven die hierop inzetten en zetten in op safe spaces voor jongeren ism met het middenveld (vb jeugdwelzijnswerk, armoedeverenigingen voor jongeren, dagbesteding voor jongeren, …). We zorgen voor een duidelijk overzicht van het aanbod zodat jongeren daarin hun weg kunnen vinden.
- Investeren in duurzame jeugdinfrastructuur: Kinderen en jongeren moeten genoeg plekken in onze stad hebben om creatief te kunnen zijn en te kunnen spelen. We gaan aan de slag met de vraag van de jeugdsector om ruimte tekorten op te vangen. We ontwikkelen in overleg met hen een toekomstvisie op basis van de noden. Aan de hand daarvan bekijken we welke gebouwen en plekken op het openbaar domein hiervoor kunnen dienen. We staan jeugdverenigingen bij - financieel, maar ook met expertise om hun gebouwen duurzamer en toegankelijker te maken.
- We erkennen het jeugdwelzijnswerk als werkvorm met vier basisfuncties: welzijnsfunctie, brugfunctie, signaalfunctie en vrijetijdsfunctie. Door kinderen en jongeren op deze manieren te ondersteunen, helpen we hen aan een volwaardige plaats in de samenleving, waarin ze zich ten volle kunnen ontplooien. We stellen samen met jeugdwerk en jeugdwelzijnswerk een gezamelijke visie op, met alle betrokken partners, groot en klein.
- Ondersteunen van een breed vrijetijdsaanbod: We ondersteunen en financieren jeugdwerkorganisaties, sociaal-culturele organisaties en sportverenigingen om een divers en betaalbaar vrijetijdsaanbod te bieden. We hebben extra aandacht voor experimenteel jeugdwerk en projecten gericht op het betrekken van kinderen en jongeren in kwetsbare situaties.
- Veilig uitgaan in Gent: We pakken grensoverschrijdend gedrag aan, met bijzondere aandacht voor plaatsen waar veel studenten uitgaan. We zorgen voor toegankelijk, gratis en aangenaam openbaar sanitair (ook) in buurten met veel studenten.
4. Studenten
- Mentaal welzijn bij studenten: We helpen een nieuw zorgcentrum voor mentaal welzijn opzetten, waar alle studenten in Gent terecht kunnen.
- Studentenactiviteiten faciliteren: Studenten en studentenverenigingen die iets willen organiseren in onze stad kunnen met al hun vragen en voor ondersteuning terecht bij het evenementenloket. Om doopactiviteiten veilig en respectvol te houden werken we nauw samen met studentenverenigingen. We blijven het ‘doopdecreet’ strikt toepassen.
- Studentenhuisvesting: VOOR GENT wil meer studentenhuisvesting. De Universiteit Gent en de hogeronderwijsinstellingen spelen daarin een belangrijke rol. We mikken zowel op kleinere initiatieven als op grootschalige collectieve verblijfsaccommodatie voor studenten, zodat er voldoende controle is op de leefbaarheid van de buurten. We maken ruimte voor een studentendorp in de stadsrand met verblijfsaccommodatie, eigen winkels en horeca en een vlotte verbinding met de onderwijscampussen en het stadscentrum. Bij nieuwe collectieve verblijfsaccommodatie streven we naar een voldoende groot aantal betaalbare basiskamers en aangepaste kamers voor studenten met een beperking.
- Overlast aanpakken, maar studenten ook vertrouwen geven: Studenten moeten kunnen uitgaan, ze moeten ‘student mogen zijn’. We pakken samen overlast in studentenbuurten of tijdens studentenevenementen aan, om die zo veel mogelijk te voorkomen.
- Studeren met een leefloon: Een diploma is de beste garantie om een goeie job te vinden. Elke jongere die wil studeren moeten dat ook kúnnen doen. Jongeren die in een kwetsbaar gezin opgroeien (of voor zichzelf moeten zorgen) krijgen een leefloon zodat ook zij een diploma kunnen behalen.
- Platform ‘Student in Gent’ versterken: VOOR GENT wil meer open bloklocaties tijdens examenperiodes. We promoten initiatieven rond mentaal welzijn (de Stad Gent coördineert) en informeren studenten met (te) weinig budget over de financiële steun die ze kunnen krijgen.
- Studenten en ondernemen: Gent is dé onderwijsstad van Vlaanderen. Innovatie zit in ons DNA. We ondersteunen daarom ook initiatieven zoals Gentrepreneur die studenten stimuleren richting ondernemerschap.