1. Klimaatadaptatie: we passen ons aan aan de effecten van klimaatverandering

Gent is kwetsbaar voor klimaatverandering, met hete zomers en risico op overstromingen. De stad neemt maatregelen om hitte, droogte en overtollig water aan te pakken door vergroening en verkoeling. Meer groene infrastructuur zorgt voor betere waterabsorptie, verkoeling en helpt overstromingen te voorkomen.

• De stad werkt aan meer groenzones en wijkparken, verbonden met elkaar. De Groenklimaatassen brengen koelere lucht in de stad en houden regenwater vast. Bomen vormen de natuurlijke airco’s in onze stad.
• Mogelijkheden voor open zwemplekken worden verder onderzocht en zoveel als mogelijk gerealiseerd. Binnenstadpleinen en dichtbevolkte wijken worden ‘vergroend’ en ‘vernat’. Er wordt daarbij rekening gehouden met zowel markten als evenementen die er plaats vinden. We streven naar 30% minder harde ruimte in heraanlegprojecten op het openbaar domein.
• Het Edward Anseeleplein, het Kettingplein, het dorpsplein van Sint-Denijs-Westrem en het Casinoplein wordt onthard. Daarnaast voorzien we bijkomend groen met waterinfiltratie aan Bij Sint-Jacobs, het Rerum Novarumplein en het Ledebergplein.
• Het François Laurentplein geven we terug aan de Nederschelde.
• We onderzoeken de aanleg van waterbuffers in dense gebieden zodat tijdens droge periodes met waterschaarste het opgeslagen water kan worden hergebruikt.
• We rollen een ambitieus actieplan voor klimaatadaptatie en mitigatie uit, verderbouwend op het Gents hemelwater- en droogteplan.
• We zetten meer dan ooit in op verdichten en verluchten. Op wijkniveau stoppen we met verharden in dense wijken, terwijl we op andere plekken zoals de 20ste-eeuwse gordel, de kaart van meer wooneenheden trekken. Om aan de woningnood te voldoen en toch rekening te houden met de ecologische impact zal meer in de hoogte gebouwd worden. Bij de herziening van het Ruimtelijk Structuurplan Gent bepalen we waar hoger gebouwd kan worden passend in de omgeving. Bij stadsvernieuwingsprojecten en grote private ontwikkelingen zoals de Arsenaalsite.
• Samen met Vlaanderen willen we watergevoelige gebieden vrijwaren van verdere bebouwing. We stimuleren groene daken, gevels en waterberging die bijdragen aan het verminderen van verharding.
• Gentenaars en bedrijven worden aangemoedigd om tuinen ecologisch aan te leggen en geveltuinen te onderhouden.
• We rollen een breed hitte-actieplan uit dat kwetsbare groepen beschermt tijdens hittegolven, met extra zorg voor ouderen, mensen met een beperking en dakloze personen.
• Samen met Natuurpunt en andere partners zetten we een Gents groen versnellingsfonds op. Via dit fonds investeren bedrijven in de aankoop en vergroening van percelen. We delen onze kennis en zorgen dat de gekozen projecten in lijn liggen met de Gentse natuurplannen.

2. Klimaatherstel: we dammen de klimaatverandering in

Enkel aanpassen aan het klimaat of ermee leren omgaan is niet voldoende. We kunnen het verschil maken door in te zetten op de energieomslag en door onze eigen ecologische voetafdruk verkleinen.

Het klimaatbeleid moet een sociaal beleid zijn. In plaats van versnipperde subsidies zetten we in op collectieve voorzieningen die de sociale gelijkheid versterken, samen met de burgers, bedrijven, middenveld en kennisinstellingen. Energiezuinige gebouwen zijn goed geïsoleerd en maken gebruik van hernieuwbare energie, opgewekt met zonnepanelen of warmtepompen. Om te zorgen dat iedereen mee kan, pakken we dit niet huis per huis aan maar wijk per wijk. Collectief renoveren wordt dé prioriteit.

• Meten is weten. We zetten blijvend in op een voortgangsrapportage om de klimaatdoelstellingen te kunnen opvolgen en het beleid aan te passen indien nodig. We volgen parameters op zoals de lucht- en watervervuiling, verharding, aandeel duurzame woningen en zero emissievervoer. Hiervoor werken we samen met Gentse en Vlaamse kennisinstellingen zoals de UGent en VITO.
• In navolging van succesvolle projecten zoals Curieuzeneuzen en Maai Mei Niet zetten we aan de hand van citizen science-projecten Gentenaars, scholen en bedrijven in op educatie en bewustzijn over de klimaatuitdagingen. Hiervoor zoeken we de samenwerking met mediapartners en kennisinstellingen op.
• Sharing is caring. We werken met partners zoals Energent, Knettergent en Volterra collectieve oplossingen uit op wijkniveau: we stimuleren energiegemeenschappen waar energie uit restwarmte, wind- en zonne-energie, geothermie, … wordt gedeeld. Denk daarbij aan zonnepanelen op publieke of bedrijfsdaken, investeren in een middelgrote windturbine of een gemeenschappelijk BEO-veld.
• We willen mogelijkheden voor collectieve energieopslag op wijkniveau of kleiner onderzoeken. De Stad Gent is daarbij matchmaker, detecteert opportuniteiten en zorgt voor een rechtszeker kader.
• We sporen Gentenaars en Gentse bedrijven aan om zonnepanelen te leggen. We laten geen enkel geschikt dak van onze stadsgebouwen onbenut.
• We zetten een turbo op de werking van de Energiecentrale en verbreden deze werking naar een Renovatiecentrale met een wijkgerichte aanpak waarbij renovatiecoaches deur aan deur gaan. We prioritiseren de wijken met de hoogste noden en focussen in eerste instantie op de negentiende-eeuwse gordel. Op deze manier ontzorgen we Gentenaars (eigenaars en huurders) door het organiseren van groepsaankopen en het voorzien van raamcontracten voor onder andere isolatie, vochtproblemen, zonnepanelen, warmtepompen, …
• We rollen een fonds met inbreng van privaat en particulier vermogen uit waardoor terugbetaling maandelijks kan gebeuren via de winst uit een lagere energiefactuur. Zo ontwikkelen we een aanpak op grote schaal waarbij eigenaars en huurders ontzorgd worden.
• We pakken energiearmoede actief aan met onze Energiecel in het OCMW - door financiële hulp en ondersteuning met sociale en budgettaire begeleiding voor mensen die moeite hebben met het betalen van energiefacturen.
• We zetten ook verder in op de werking van Gent Knapt Op waardoor mensen die de middelen niet hebben om mee te stappen in (wijk)renovaties niet uit de boot vallen. We nemen het aanbod van Gent Knapt Op mee in de wijkgerichte werking van de Renovatiecentrale.
• We werken samen met Thuispunt om sociale woningen mee te krijgen in de energietransitie. We bekijken via Sogent, SVK Gent en Huuringent ook de mogelijkheden bij budgetwoningen.
• Stad Gent verkleint haar ecologische voetafdruk en wordt zo een klimaatambassadeur in woorden en daden.
  • Stad Gent heeft een uitgebreid maar ook verouderd patrimonium. Op basis van de principes van slim en gedeeld gebruik en de staat van de infrastructuur bekijken we kritisch wat in eigen beheer moet blijven. We verduurzamen wat behouden blijft zodat het stadspatrimonium energieneutraal is tegen 2040.
  • We nemen duurzame, circulaire en klimaatbestendige materialen en bouwmethodes op in de bestekken van de Stad. Hiervoor pionieren we met innovatief aanbesteden en werken we samen met andere gemeenten en Vlaanderen. Op deze manier dragen we bij tot marktcreatie om duurzame materialen zoals circulair beton en groen staal meer ingang te doen vinden.
  • Met het Actieplan Stedelijke Logistiek vragen we aan de private logistieke sector om tegen 2030 klaar te zijn voor emissievrije distributie in de binnenstad. Stad Gent en Ivago geven hierin het goede voorbeeld en versnellen de verduurzaming van hun voertuigen. We onderzoeken ook de mogelijkheden rond vervoer over water.
  • We beleggen enkel nog in groene en fossielvrije investeringen of in noodzakelijke transitie-infrastructuur. Hiervoor herbekijken we ons beleggingskader.
• De Gentse bedrijven, groot en klein, zijn onze partners in het behalen van de klimaatdoelstellingen. De Stad zet in op het creëren van een aantrekkelijk investeringsklimaat en het aanbieden van een duidelijk en rechtszeker vergunningskader. Circulaire economie stimuleren we ook verder in ons fiscaal- en aankoopbeleid.
• We bouwen verder aan het partnerschap Smart Delta Resources (SDR) waarbinnen energie- en grondstof-intensieve bedrijven de krachten bundelen. Deze unieke en grensoverschrijdende samenwerking van industrie, haven, kennisinstellingen en overheden wordt de circulaire motor voor de ruime regio.
• Door middel van het Speerpuntenfonds Economie voorzien we cofinanciering voor grote Europese subsidie- en investeringsdossiers die zich richten op de verdere transitie van de Gentse economie naar klimaatneutraliteit. Hierbij focussen we op projecten in opstart waarbij de steun van de Stad Gent noodzakelijk is voor een verdere groei.
• Als hoofdaandeelhouder van North Sea Port blijven we waken over de doelstelling om klimaatneutraal te zijn tegen 2050. Circulariteit wordt dwingender gemaakt in de uitgifte van gronden in het havengebied. In het proces naar een klimaatneutrale haven bewaken we maximale tewerkstellingskansen.
• North Sea Port zet nog meer dan vroeger actief in op natuurontwikkeling en (ecologische) landbouw aan de rand van het havengebied en werkt hiervoor samen met de milieuorganisaties, naburige boeren en de Provincie Oost-Vlaanderen.
• We blijven energiecoaching aanbieden aan zelfstandigen en kleine ondernemingen en breiden het aanbod uit met advies over waterbeheer en infiltratie.
• We stimuleren ecologische landbouw en vergroten het aanbod aan volkstuinen en pluktuinen en stellen stadsgebouwen zoals schoolgebouwen ter beschikking voor urban gardening op daken en muren.
• We zorgen voor gezonde, duurzame en lekkere voeding op onze scholen, personeelsrestaurants en bewaken dit ook in de sociale restaurants die we ondersteunen. Daarnaast zetten we in op het verminderen van voedseloverschotten en versterken we de werking van Foodsavers.
• In het Gents Klimaatforum werken het Gents middenveld, werknemers en werkgevers samen om de klimaatdoelstellingen te realiseren. We versterken en professionaliseren deze unieke samenwerking door het forum uit te breiden met nog meer relevante partners en door het meer te betrekken bij het beleid en er concrete beleidsvraagstukken voor te leggen.