1. Een sterke uitbreiding van het woonaanbod met extra aandacht voor (grotere) gezinswoningen (met meer slaapkamers) en aangepaste woningen voor ouderen

• We sluiten een Stedelijk Woonpact met de publieke en private bouw- en ontwikkelingssector. In dit pact vertalen we onze globale visie op de ontwikkeling van de stad in concrete mogelijkheden, en bieden we rechtszekerheid aan investeerders.
• We herwerken de stedenbouwkundige regelgeving om ze eenvoudiger, eenduidiger en vooral haalbaar te maken. Vandaag moeten we immers vaststellen dat te veel en te gedetailleerde regels het bouwen van nieuwe woningen tegenwerken. Dat willen we omdraaien. We zorgen er tegelijk ook voor dat er maatwerk komt, in functie van de omgeving waarin gebouwd wordt, met participatie voor de buurt. In ruil vragen we aan de ontwikkelaars en investeerders dat ze bijdragen aan het verwezenlijken van onze doelstellingen rond sociaal en betaalbaar wonen, openbaar groen of gemeenschapsvoorzieningen (bibliotheek, school, sociaal restaurant,...).
• Bij grotere projecten is er juridisch geen basis om sociale woningen te verplichten. We bekijken op maat en rekening houdend met de grootte van het project hoe we een zo groot mogelijk aandeel betaalbare woningen in samenspraak en overeenkomst met de ontwikkelaar kunnen realiseren.
• Echte hoogbouw met meer dan 9 bouwlagen is mogelijk in strategisch afgebakende zones aan ruimtelijke kruispunten zoals stations. Kwaliteit is uiterst belangrijk, zowel van het gebouw als van de inplanting in de omgeving.
• We zetten in op gezinsvriendelijke stapelwoningen -appartementen, met zichtbare gemeenschappelijke buitenruimtes (en passen het algemeen bouwreglement aan als dat nodig is).
• We hebben aandacht voor meer aangepaste drempelvrije woningen, nodig voor ouderen of mensen met een beperking, maar ook nuttig voor jonge gezinnen die vaak met een buggy onderweg zijn.
• We houden rekening met de wens van ouderen om zo lang mogelijk in hun vertrouwde omgeving te kunnen blijven wonen door levensloopbestendige woningen na te streven in de nabijheid van voorzieningen en diensten, in elke wijk van onze stad. Alle nieuwe meergezinswoningen met 1 en 2 slaapkamers worden om die reden als levensloopbestendige woning gebouwd.

2. Publiek woonvastgoed optimaal inzetten

Stad Gent, haar OCMW en stadontwikkelingsbedrijf sogent beschikken over heel wat eigendommen, samen goed voor meer dan 600 gebouwen en 2.700 hectare grond, waarvan een groot deel buiten Gent.

• Dat publiek vastgoed moeten we beter gebruiken. Gebouwen en gronden in Gent die niet meer ingezet worden voor de eigen werking (of de realisatie van beleidsdoelstellingen via partners) worden prioritair gescreend op de inzetbaarheid voor wonen, sociaal wonen of betaalbaar wonen. We werken hiervoor nauw samen met woonmaatschappij Thuispunt Gent voor sociaal wonen en met stadsontwikkelingsbedrijf sogent voor de realisatie van meer betaalbare woningen, al dan niet binnen stadsontwikkelingsprojecten. Enkel als van het publiek woonvastgoed geen bijkomende sociale of betaalbare woningen kan worden gemaakt, mag het worden verkocht. De opbrengst wordt dan geïnvesteerd in het woonbeleid.
• We beheren onze gronden vanuit een grondenbank die als doel heeft te zorgen voor een efficiënt én effectief beheer en inzet van het stadspatrimonium. We meten ons vastgoed af aan de maatschappelijke meerwaarde die het kan hebben.

3. Kwalitatievere en energiezuinigere woningen

Nog teveel - veelal verouderde - woningen zijn van slechte kwaliteit en niet meer up-to- date qua comfort en isolatie, met torenhoge energiefacturen tot gevolg. Een verdere opwaardering van de woningkwaliteit blijft noodzakelijk om het wooncomfort en de energiezuinigheid te verbeteren en om de klimaatdoelstellingen te behalen.

• Renovatie is vaak complex. Aanvullend op de Energiecentrale, die sterk focust op energetische ingrepen (de aanpassing of vervanging van installaties voor verwarming, koeling, warm water, …), ondersteunen en ontzorgen we renoveerders met advies op maat en ondersteuning bij de vraag naar en de beoordeling van offertes. We zetten een turbo op de werking van de Energiecentrale en verbreden deze werking naar een Renovatiecentrale.
• Naast woonkwaliteit en energiezuinigheid wordt ook toegankelijkheid meegenomen in renovatieadvies en (de toekenning van) renovatiepremies.
• We rollen het project ‘Brugse Poort vochtvrij’ (waarbij huis-aan-huis werd bekeken of er snelle interventies mogelijk zijn om vocht te bestrijden) verder uit naar andere wijken.
• We zetten de sociale klusjesdienst om van een project naar een duurzame werking waarbij we meer kwetsbare Gentenaars bereiken. Sociale organisaties vragen klussen aan voor kwetsbare Gentenaars die uitgevoerd worden door een speciaal klusteam. Zo kan men kwalitatief wonen zonder grotere kosten te moeten maken.
• We adviseren en faciliteren groepsrenovaties, waarbij een hele buurt samen beslist om te renoveren, door zoveel mogelijk mensen samen te brengen om energiezuinig en betaalbaar te renoveren.
• Voor noodkopers, die er in slaagden om een kwalitatief minderwaardige woning aan te kopen maar die niet meer kunnen renoveren, wordt de werking van ‘Gent Knapt Op’ verdergezet. We voorzien intensieve begeleiding en financiële steun om de woning op een goed kwaliteitsniveau te brengen. 
• We maken gebruik van het Vlaamse noodkoopfonds om een goedkope lening te geven aan wie een bescheiden woning kocht, zodat die kan gerenoveerd worden. Ook hier voorzien we een intensieve begeleiding.

4. Een brede private huurmarkt met kwalitatieve woningen en ondersteuning voor verhuurders

Met ongeveer de helft van de Gentse huishoudens die een woning huurt vervult de huurmarkt een belangrijke rol op de Gentse woningmarkt. De kwaliteit van de Gentse huurwoningen is een uitdaging. We stimuleren verhuurders om werk te maken van woonkwaliteit, energiezuinigheid en toegankelijkheid.

• Huurders kunnen met al hun vragen terecht bij de stedelijke ‘Woonwijzers’, die gratis advies, informatie en ondersteuning op maat geven. Via het Verhuurderspunt willen we ook verhuurders ontzorgen.
• We voorzien hiervoor renovatiepremies voor verhuurders, mits ze de betaalbaarheid voor huurders garanderen. Door hun huurwoning te renoveren dragen verhuurders bovendien bij aan de klimaatdoelstellingen.
• We zetten een samenwerking op met actoren die de renovatie op zich kunnen nemen en financieren, zoals het Pandschap dat renoveert in ruil voor huurinkomsten tot hun investering is terugbetaald.
• Bij nieuwe verhuringen vragen we het (verplichte) conformiteitsattest rekening houdende met de bouwdatum, om zo de minimale woonkwaliteit te monitoren en garanderen.

5. Een groei van budgethuurwoningen

Om starters, alleenstaanden en gezinnen met een bescheiden inkomen, die niet in aanmerking komen voor een sociale woning, alle kansen te geven in onze stad trekken we verder de kaart van budgethuur.

• Naast zones voor sociaal wonen voorzien we in ruimtelijke uitvoeringsplannen ruimte om budgethuurwoningen te realiseren. Bij eigen bouw- en stadsontwikkelingsprojecten houden we steeds rekening met de haalbaarheid, de gewenste mix van woningtypes en de draagkracht van de buurt. We voorzien minimaal 20% sociale woningen en 20% budgethuurwoningen, maar streven naar een groter aandeel.
• We benaderen private verhuurders actief en overtuigen hen om zorgeloos te verhuren via het stedelijk verhuurkantoor Huuringent. Op die manier ontzorgen we private verhuurders en verhogen we het aanbod budgethuurwoningen.
• We versterken de rol van stadsontwikkelingsbedrijf sogent in de aankoop, bouw en renovatie van kwalitatieve en betaalbare woningen om het aanbod budgethuurwoningen in onze stad aanzienlijk te verhogen.Voor het realiseren van budgethuurwoningen zetten we ook onze hefbomen via ruimtelijke planning in.
• We ondersteunen het model van wooncoöperaties, waarbij je kan ‘huren bij jezelf’. Bewoners zijn tegelijk huurder en aandeelhouder. Ze kunnen gemakkelijk deelnemen en genieten vaak van voordelen door gedeelde voorzieningen. Wooncoöperaties zorgen voor een extra huuraanbod, een degelijke huurprijs en woonzekerheid. We stellen gronden of panden die hiervoor in aanmerking komen marktconform (in overeenstemming met de prijs op de private markt) ter beschikking aan coöperaties.

6. Op weg naar 20% sociale woningen

Een sociale woning kan voor mensen met een laag inkomen echt een einde maken aan het continue worstelen met alle rekeningen en kosten. Daarom zijn er aanzienlijk meer sociale woningen nodig, waarbij we inzetten op een goede ruimtelijke vormgeving en het samenleven in de buurt. Sociale woningen zijn bestemd voor Gentenaars die ze echt nodig hebben. Geen enkele vorm van sociale (woon)fraude wordt getolereerd.

• We zetten in op een aanzienlijke stijging van het aantal sociale woningen en met een groeipad naar een aandeel van 20% sociale woningen te realiseren in een mix van woningtypes tegen 2050.
• Hoewel wonen vooral een Vlaamse bevoegdheid is, willen we vanuit onze regierol blijven ondersteunen met een duidelijke ruimtelijke-, financiële- en vastgoedstrategie voor sociaal en betaalbaar wonen. 
• We dringen er bij de Vlaamse overheid op aan om de financiering van sociale huisvesting grondig te herdenken en meer robuust en duurzaam te maken onder andere technische ondersteuning, wijkmonitoren,...
• In afwachting van die verbeterde Vlaamse financiering van de sociale woonmaatschappijen, ondersteunen we de woonmaatschappij om meer sociale woningen te realiseren en de kwaliteit van de bestaande sociale woningen te verbeteren. Daarbij stimuleren we een toename van het aandeel aangepaste sociale woningen voor ouderen en mensen met een beperking.
• We streven naar meer ‘ingehuurde’ betaalbare woningen. We leiden verhuurders toe naar het sociaal verhuurkantoor waar ze ontzorgd worden. De woonmaatschappij zorgt voor een huurder, garandeert de huurinkomsten en volgt de bewoning verder op.
• We garanderen een goede dienstverlening aan sociale huurders, zoals een snellere en betere opvolging van technische mankementen en klachten en een tijdige en transparante afrekening van kosten.
• De stem van sociale huurders horen is belangrijk. We richten binnen de woonmaatschappij  een huurdersadviesraad op. De huurdersadviesraad is mee verantwoordelijk voor de ontwikkeling, bewaking en verbetering van de dienstverlening. We organiseren een tevredenheidsmeting en gaan jaarlijks in gesprek met de huurdersadviesraad over de problemen van sociale huurders.
• We ondersteunen de leefbaarheid in sociale woonbuurten. Naast niet-inwonende conciërges voorzien we in een aantal buurten een ondersteunend team dat technische vragen kan opvolgen, kan toeleiden naar sociale organisaties en ontmoeting, en begeleiding op maat kan bieden aan bewoners. We breiden het aantal flatwachters uit. Zij vormen een cruciale sleutel om de leefkwaliteit in grotere sociale wooncomplexen en in de wijk te garanderen.

7. Housing First om dakloosheid snel te bestrijden

Dakloosheid is een sterk toenemende problematiek in onze stad, die ook steeds meer jongeren treft. Opvang is erg duur en biedt geen structurele oplossing. Onmiddellijk over een woning kunnen beschikken blijkt op termijn goedkoper en effectiever. Finland, dat een nationale ‘housing first’-strategie voert, is zowat het enige land in Europa waar de dakloosheid daalt.

• We voeren het lange termijn ROOF-plan uit (de Stad Gent werkt samen met acht andere Europese steden aan een huisvestingsgerichte aanpak van dakloosheid op lokaal niveau) en streven tegen 2040 naar het einde van dakloosheid in onze stad. We zetten hiervoor zowel sociale, als ingehuurde private woningen in.
• We voorzien 100 nieuwe wooneenheden specifiek voor housing first. We hebben hierbij extra aandacht voor jongeren en willen vroegtijdig ingrijpen zodat er geen neerwaartse spiraal ontstaat op het moment dat iemand dakloos wordt. Er wordt ook een tweede site van robuuste woningen gebouwd voor dakloze mensen met meervoudige problematieken.
• We voorzien extra woonbegeleiders ter preventie van dakloosheid.
• We vragen aan de bovenlokale overheid om onze inspanningen zowel voor de bakstenen als de omkadering financieel te ondersteunen en dringen tegelijk aan op een duidelijk bovenlokaal actieplan om er voor te zorgen dat iedereen zijn verantwoordelijkheid draagt.

8. Een breder aanbod van tijdelijke woonvormen en ondersteuning bij het zoeken naar een woning

Soms ontstaat een zeer acute woonnood in een crisissituatie, bijvoorbeeld door herhuisvesting van bewoners na een woningbrand of een onbewoonbaarverklaring. We zetten in op bijkomende transitwoningen om die nood te lenigen. Ook leegstaande sociale woningen, in afwachting van collectieve renovatie, kunnen worden ingezet als tijdelijke woonvorm.

• We organiseren opnieuw doorgangswoningen voor erkende vluchtelingen en kantelen dit in bij het project Leegstand.
• We zetten in op tijdelijk wonen op braakliggende sites, in afwachting van nieuwe ontwikkelingen, bijvoorbeeld via verplaatsbare flex- of containerwoningen.
• We blijven regelmatig praktijktesten op de woonmarkt doen, om discriminatie door particuliere en professionele verhuurders op te sporen en in gesprek te gaan en hen aan te manen en te sensibiliseren. Bij duidelijke en herhaalde discriminatie kunnen er juridische stappen volgen tegen de overtreders.
• Mensen met minder ervaring op de woonmarkt blijven we ondersteunen. Vrijwilligers begeleiden hen in de zoektocht naar een geschikte woning en gaan mee in gesprek met de eigenaars.
• Met een waarborgfonds faciliteren we het systeem van glijdende huurovereenkomsten waarbij de sociale organisatie het eerste jaar garant staat voor de huur en de bewoners het huurcontract vervolgens zelf overnemen.

9. Volop inzetten op de woonfunctie

• In de strijd tegen leegstand zetten we onze gerichte activerende aanpak verder, onder meer met leegstandsbelastingen, opvolging van meldingen en met toepassing van het sociaal beheersrecht (de lokale overheid die een woning die minstens twee jaar is opgenomen in het leegstandsregister, zelf renoveert en sociaal verhuurt) als stok achter de deur.
• We vermijden dat volledige woningen worden ingezet als permanent toeristisch logies, zoals via Airbnb. Gentse gezinnen hebben die woningen immers nodig. We werken regels uit in het algemeen bouwreglement en handhaven die grondig.
• We zetten in op een groeiend aanbod studentenhuisvesting. Daarin hebben ook de universiteit en hogeronderwijsinstellingen een belangrijke rol te spelen. Wij blijven de oneigenlijke inname van reguliere woningen door studenten resoluut tegengaan en verscherpen de controles op deze huisvesting die de druk op de woonmarkt verhoogt.
• We mikken zowel op kleinere initiatieven als op grootschalige collectieve verblijfsaccommodatie voor studenten zodat het beheer gecontroleerd kan gebeuren en de leefbaarheid van de buurt gegarandeerd blijft. We maken ruimte voor een studentendorp in The Loop (de wijk rond Flanders Expo) met verblijfsaccommodatie, eigen winkels en horeca en een vlotte verbinding met de onderwijscampussen.
• Bij nieuwe grootschalige collectieve verblijfsaccommodatie streven we naar een voldoende groot aanbod betaalbare basiskamers en aangepaste kamers voor studenten met een beperking.
• We blijven inzetten om reguliere woningen te ontkoten zodat deze terug beschikbaar en inzetbaar zijn als gezinswoningen. Geen samenhuizen door studenten in eensgezinswoningen.

10. Nieuwe woonvormen

• We stimuleren en faciliteren nieuwe samenwoonvormen, diverse types van woningen en nieuwe koopmogelijkheden, zoals cohousing, modulair bouwen of Community Land Trust (waarbij je enkel eigenaar wordt van de woning maar niet van de grond), en ook ‘Abbeyfield-projecten’ waar actieve ouderen zelfstandig wonen en samen leven. Hiervoor maximaliseren we de samenwerking met het regulier thuiszorgaanbod om zorggarantie te realiseren.
• (Samen)woonprojecten voor mensen met een beperking, mét begeleiding, zijn belangrijk voor onze stad. Aanvullend op de Gentse woonstudie zetten we een vervolgstudie op rond ‘wonen met zorg’. Op basis van die studie bouwen we een sterkere visie uit op de organisatie en inplanting van wonen met zorg in onze stad.
• We brengen het fenomeen van samenhuizen, waarbij mensen een woning delen die geen gezin vormen, in kaart. Hierbij maken we onderscheid tussen starters, studenten, personen in armoede die kostendelend samenwonen en samenhuizers van alle leeftijden. We werken een beleid op maat uit dat rekening houdt met de grote behoefte aan gezinswoningen. OCMW Gent zet haar beleid verder: kostendelend samenwonen door mensen met een volwaardig leefloon blijft mogelijk.
• We vergemakkelijken het ‘hospitawonen’ waarbij een eigenaar één kamer van zijn eigen woning verhuurt. We breiden het toegelaten aantal kamers uit naar drie kamers, zo kunnen grote woningen beter benut worden.
• Mensen willen liefst zo lang mogelijk thuis of in de eigen of familiale omgeving blijven wonen, ook als ze nood hebben aan ondersteuning en zorg. We willen het zorgwonen, waar in een apart woongedeelte zorgbehoevenden thuis geholpen worden, verder stimuleren en zo laten groeien en we erkennen zorgwonen onder de 65 jaar om toekomstige mantelzorgsituaties mogelijk te maken.
• Dankzij de groei van alternatieve woonvormen willen we meer kwalitatieve woongelegenheden creëren die tegemoet komen aan de diverse woonwensen en -noden. We gaan dit communicatief extra kenbaar maken aan de Gentenaars.