1. Nabije dienst- en hulpverlening voor elke Gentenaar

• We streven naar een breed aanbod van dienst- en hulpverlening in al onze wijken zodat elke Gentenaar daar terecht kan met noden en vragen.
• Loketten en diensten moeten toegankelijk zijn. De hulpverlening moet rekening houden met de superdiverse samenleving waarin we leven.
• We willen ‘zitdagen’ organiseren in de wijken, in samenwerking met hulp- en dienstverleners (zoals de zorg- en welzijnshub aan de Watersportbaan). Iedereen moet daar terecht kunnen met welzijnsvragen. Zo zorgen we voor nabijheid, bereikbaarheid en aanspreekbaarheid van zorgprofessionals en
• professionals uit gezondheidsdiensten, welzijnsdiensten, justitie, politie, de sociale huisvestingsmaatschappij, schoolteams, gezinsondersteuners, jeugd(welzijns)werk, jeugdhulp, OCMW, enzovoort.
• We zetten verder in op een breed onthaal waarbij diensten zoals OCMW, het Centrum Algemeen Welzijnswerk en mutualiteiten beter samenwerken, zodat de Gentenaars niet van het kastje naar de muur gestuurd worden. We breiden dat ‘warme onthaal’ ook uit naar andere sectoren, zoals de geestelijke gezondheidszorg.
• We behouden een sterk eigen OCMW-aanbod met 7 welzijnsbureaus en 9 ‘antennepunten’ verspreid over heel Gent. Zo bieden we hulp aan, dicht bij de Gentenaar en houden we de drempel zo laag mogelijk voor iedereen met een hulpvraag.
• De ‘outreachende teams’ van de Stad gaan tot bij de mensen die de weg naar onze OCMW-diensten nog niet gevonden hebben. Ze gaan naar zogenaamde ‘vindplaatsen’ (zoals initiatieven voor voedselondersteuning of naar onze stations) om in gesprek te gaan met mensen in dakloosheid.
• We zorgen ervoor dat tussenschotten tussen de overheidsdomeinen Welzijn, Onderwijs en Armoedebestrijding worden weggehaald. Stadsdiensten moeten meer samenwerken en samen met partnerorganisaties een sterk netwerk vormen en informatie delen zodat we de mensen simpel en snel de ondersteuning kunnen bieden die ze nodig hebben.
• We vermijden dat de hulpverlening plots stopt (bijvoorbeeld omdat je de maximumleef tijd hebt bereikt) door projecten zoals ‘Bruggen naar 18’ (het project waarbij jongeren uit de jeugdzorg voorbereid worden op meerderjarigheid, in samenwerking met onder andere het OCMW) een vaste plek in onze dienstverlening te geven.

2. Streven naar een menswaardig inkomen

Een menswaardig inkomen is de basis voor een menswaardig leven. Om te vermijden dat mensen alsmaar dieper in de armoede wegzakken is een stabiel inkomen zeer belangrijk.

• Voor mensen met een laag inkomen blijven we aanvullende financiële steun voorzien. Deze steun gebeurt onafhankelijk van je statuut: mensen met een leefloon, studenten, werkzoekenden, werkenden, zieken of gepensioneerden. We houden rekening met het budget dat nodig is om te kunnen leven (het ‘referentiebudget’) en de verhouding ten opzichte van het minimumloon. We blijven pionieren op dit vlak, evalueren tussentijds en zorgen ervoor dat niemand uit de boot valt.
• We zetten een pilootproject ‘Boost’ op waarbij we 20 dak- of thuisloze jongeren tussen 18 en 21 jaar een jaar lang een inkomen geven (geïnspireerd op het Nederlandse ‘Bouwdepot’ dat sterke resultaten kan voorleggen). Dit project vertrekt vanuit vertrouwen geven aan de jongeren en biedt een stevige kans om zich financieel te versterken, een eigen sociaal en professioneel netwerk op te bouwen en te ontdekken waar je goed in bent, en last but not least: een dak boven het hoofd regelen. Dit experiment wordt begeleid door experten- academici die adviezen opleveren om ons sociaal beleid naar deze doelgroep toekomstbestendig te maken.

3. Proactieve rechtenbenadering

• We zetten verder in op proactieve rechtenbenadering, dat wil zeggen: de Gentenaars moeten zo veel mogelijk automatisch krijgen waar ze recht op hebben. Zo zijn er al stappen gezet rond korting op afvalophaling, taxicheques, de toekenning van de Uitpas en kortingen in sociale restaurants.
• We onderzoeken nieuwe kansen, zoals informatie krijgen van Kind en Gezin over geboortes in kansarme gezinnen, om te weten welke gezinnen een schooltoeslag of schoolbonus (moeten) krijgen. We bekijken hoe we die gezinnen automatisch rechten kunnen geven of naar hen toe kunnen gaan om hulp aan te bieden. We houden bij dit alles uiteraard rekening met de privacywetgeving.

4. Sterkere samenwerking Onderwijs en Welzijn

• In elke school (zowel in het kleuter-, basis-, bijzonder als secundair onderwijs) moet een ‘brugfiguur’ actief zijn, als aanspreekpunt en vertrouwensfiguur voor leerlingen en ouders. Die zorgt voor een sterkere band tussen het schoolteam en het gezin, maar legt ook linken naar de buurt en naar hulp- en dienstverlening. Deze aanpak helpt kinderen zich goed te voelen op school én betere schoolresultaten te behalen.
• We breiden het project ‘Kinderen eerst’ uit naar alle Gentse kleuter- en lagere scholen, ongeacht tot welk onderwijsnet ze behoren. Binnen dit project gaan maatschappelijk werkers van het OCMW naar de school op een vaste ‘zitdag’, of ze gaan op afspraak
• in gesprek met gezinnen. Zo kunnen ze samen sociale problemen bespreken en aanpakken. Ze zijn daarnaast ook hét aanspreekpunt over armoede voor leerkrachten en directieleden.
• We onderzoeken de uitbreiding van ‘Kinderen eerst’ naar het secundair onderwijs onder de noemer ‘Jongeren eerst’. We focussen op het bijzonder secundair onderwijs, OKAN-scholen (onthaalonderwijs voor anderstalige kinderen) en een tiental middelbare scholen met het hoogste aandeel leerlingen in kwetsbare situaties.
• Met VOOR GENT voeren we een maximumfactuur in op de secundaire scholen in het stedelijk onderwijs. De eerste stap is het wegwerken van zoveel mogelijk kosten bv. door niet langer met invulboeken te werken. Stap twee is het bepalen van de maximumfactuur en waar de kosten boven de aanvaardbare limiet zitten, passen we bij.
• We ondersteunen alle scholen, netoverschrijdend, met hulp op maat om armoede te herkennen, een kostenbewust beleid op te zetten en ondersteuning te bieden aan kinderen die het moeilijker hebben.

5. Betaalbaar en gezond eten op school en in de buurt

Gezonde voeding is niet enkel nodig om te overleven, maar is zoveel meer dan dat. Het verbindt mensen, is belangrijk voor de gezondheid en versterkt de leermogelijkheden. VOOR GENT wil ervoor zorgen dat gezonde, lekkere maaltijden beschikbaar en betaalbaar zijn voor iedere Gentenaar.

• Op een lege maag kan je niet leren. Daarom willen we dat alle kleuters vanaf 2026 elke dag een gratis gezonde maaltijd krijgen op school. Na een positieve evaluatie kan het project ook in de lagere scholen worden ingevoerd. Kinderen met een volle maag kunnen zich beter concentreren in de klas. Gratis gezonde schoolmaaltijden zorgen mee voor gelijke kansen in het onderwijs en een gezond leven. Door het aanbod aan álle kinderen te doen, zorgen we dat er geen stigma’s zijn maar dat het eten net een verbindende factor is.
• We zorgen voor een goede spreiding van sociale restaurants over heel Gent. Sociale restaurants geven alle Gentenaars (ongeacht hun achtergrond) de kans om een gezonde maaltijd te nuttigen in hun buurt. De komende jaren starten we twee extra sociale restaurants op, in de wijken Sluizeken-Tolhuis- Ham en Watersportbaan- Ekkergem. Dat zijn wijken met een verhoogd armoederisico zonder sociaal restaurant.
• Het project ‘Foodsavers’ wordt versterkt. Jaarlijks wordt 700 ton voedsel opgehaald en via sociale organisaties verdeeld aan kwetsbare Gentenaars. Samen met die partners rollen we het model rond materiële hulp verder uit en pakken nieuwe uitdagingen aan.

6. Energiearmoede

Energie en water zijn geen luxeproducten, maar basisbehoeften. We garanderen dat mensen, letterlijk en figuurlijk, niet in de kou blijven staan.

• De energiecel van het OCMW blijft de vinger aan de pols houden om ervoor te zorgen dat mensen het beste tarief krijgen. Als het nodig is kunnen ze laagdrempelige hulp krijgen bij het betalen van hun facturen.
• We zetten in op collectieve oplossingen om het energieverbruik van de gezinnen en alleenstaanden te verminderen zodat hun factuur lager wordt. We hebben extra aandacht voor huurders door de oprichting van een ‘Renovatiecentrale’.

7. Mensen in dakloosheid sterk omkaderen

Dakloosheid is een sterk toenemend probleem in onze stad, dat steeds meer jongeren treft. Een dak boven je hoofd is een essentiële basis om je leven te kunnen uitbouwen. Mensen die op straat leven of die moeten ‘couchsurfen’ (bij vrienden of familie op de sofa slapen), dat is onaanvaardbaar. Ook mensen die binnenkort hun woning verliezen (door een nakende uithuiszetting) of die na een langdurige opname geen thuis hebben om naar terug te keren, moeten ondersteund worden. We werken een beleid uit op maat van die groepen mensen.

We blijven ook regelmatig een daklozentelling uitvoeren, zodat we het beleid kunnen bijsturen op basis van de reële noden.

• We willen eerst en vooral voorkomen dat mensen dakloos worden. Daarom voorzien we extra woonbegeleiders.
• We voeren het lange termijn ROOF-plan uit (de Stad Gent werkt samen met acht andere Europese steden aan een huisvestingsgerichte aanpak van dakloosheid op lokaal niveau) en streven tegen 2040 naar het einde van dakloosheid in onze stad. We zetten hiervoor zowel sociale als ingehuurde private woningen in.
• We voorzien 100 nieuwe wooneenheden specifiek voor ‘Housing first’ (waarbij je chronische daklozen die ook gezondheidsproblemen en/of een verslaving hebben, eerst en vooral een dak boven het hoofd biedt). We hebben daarbij extra aandacht voor jongeren en willen vroeg (kunnen) ingrijpen zodat iemand die dakloos wordt niet meteen diep wegzakt in armoede. Er wordt ook een tweede site van zogenaamde ‘robuuste woningen’ (kleine stevige woningen) gebouwd voor dakloze mensen met meervoudige problematieken.
• We voorzien ‘outreachende werkers’ die op straten en op zogenaamde ‘vindplaatsen’ contact houden met mensen in dakloosheid. De nachtpatrouilles worden ook verdergezet.
• Zolang er niet voldoende huisvestingsmogelijkheiden zijn, voorzien we een permanent systeem van nachtopvang dat openstaat voor Gentenaars in nood, ongeacht hun statuut. Die opvang moet zo laagdrempelig en veilig mogelijk zijn.
• We onderzoeken hoe meer leegstaande woningen kunnen ingezet worden als tijdelijke woonoplossing. Binnen het project ‘Opvang en Oriëntatie’ onderzoeken we altijd welke duurzame woonvorm mensen kunnen aangeboden krijgen.
• We vragen aan de bovenlokale overheden om onze inspanningen op dit vlak financieel te ondersteunen en dringen tegelijk aan op een duidelijk bovenlokaal actieplan om er voor te zorgen dat iedereen zijn deel van de verantwoordelijkheid draagt.

8. Digitale kloof

We leven in een samenleving die heel snel digitaliseert. Dat biedt veel voordelen, maar we moeten er ook voor zorgen dat iederéén van die voordelen gebruik kan maken.

• We gaan uit van het ‘Click-Call-Connect principe’: digitale opties moeten simpel in elkaar zitten zodat iedereen er gebruik van kan maken. Daarnaast moet te allen tijde niet-digitale dienstverlening blijven bestaan. Die principes hanteren we binnen onze eigen dienst- en hulpverlening; we blijven ook andere sectoren (zoals de banksector) aanmoedigen dat te doen.
• We geven de Gentenaars ook de mogelijkheid om zelf digitale vaardigheden op te doen. Naast een breed aanbod van vormingen in onze wijken, voorzien we ‘digicoaches’ (helpers met kennis van zaken) in onze welzijnsbureaus en in onze ‘Digipunten’ waar je gratis een computer met internet mag gebruiken.
• We werken een aanbod uit waarbij we tweedehands laptops, ‘leenlaptops’, tablets en smartphones verdelen binnen specifieke doelgroepen om de digitale kloof verder te dichten.

9. Mobiliteit

• We richten een ‘sociale rijschool’ op voor jongeren en werkzoekenden die het niet breed hebben en ondersteunen hen bij het behalen van hun rijbewijs. Ze kunnen er gratis of tegen een verlaagd tarief (afhankelijk van hun financiële draagkracht) rijlessen krijgen van vrijwilligers die hun kennis en kunde willen doorgeven.
• Door maximaal in te zetten op deelsystemen (auto en fiets), samen met sociale abonnementen voor het openbaar vervoer, maken we verplaatsingen voor iedereen betaalbaar. Tegelijk kunnen we op die manier ook duurzame (elektrische) mobiliteit bereikbaar en betaalbaar maken voor iedereen. We maken het openbaar vervoer in onze stad gratis tot 18 jaar.
• Voor mensen in armoede voorzien we een sociaal tarief voor auto- en fietsdelen, via een derdebetalersregeling met de aanbieders. Voor mensen in armoede die heel vaak een wagen nodig hebben, onderzoeken we hoe we dit kunnen voorzien in de werking van de deelsystemen. Daarnaast bieden we het systeem van taxicheques aan aan meer mensen met een beperkt inkomen.

10. Vrije tijd voor iedereen

Vrije tijd is belangrijk om te kunnen ontspannen, te kunnen bijleren, te ontdekken, en andere mensen te ontmoeten. VOOR GENT zorgt er voor dat het Gentse vrijetijdsaanbod toegankelijk is voor mensen die minder middelen hebben.

• Het systeem van de Uitpas is breed bekend en wordt veel gebruikt. Door een sociaal tarief aan te bieden kunnen ook mensen met een beperkt budget genieten van cultuur en sport, in alle discretie. We willen de Uitpas daarom verbeteren en uitbreiden. Zo onderzoeken we of we de Uitpas ook kunnen inzetten in het verenigingsleven en in het nachtleven, om ook deze sector betaalbaar en dus toegankelijk te maken voor iedereen.
• Gezinnen die het financieel moeilijk hebben om de kosten voor sport en/of cultuur of voor internetverbindingen te betalen, krijgen een vrijetijdspremie van het OCMW.
• Sporten is erg belangrijk voor de gezondheid. Het is tegelijk een middel om anderen te ontmoeten en een sociaal netwerk op te bouwen. We ondersteunen daarom verschillende sociaal-sportieve initiatieven. We stimuleren de uitbreiding van de ‘Sport na school-pas’ en naschoolse sport op school. Ook sociaal-artistieke werkingen krijgen onze steun zodat ze hun steentje kunnen bijdragen aan de ontwikkeling en integratie van jongeren.